Kuzucuoglu, Alpaslan Hamdi Risk Management in Libraries, Archives and Museums. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 2014, vol. 5, n. 15, pp. 277-294.

Abstract

Libraries, archives and museums around the globe are exposed to risks stemming from environmental conditions and human-driven potential hazards. Since an emergency/disaster immediately breaks out, the four key principles of disaster management, namely preparedness, damage reduction, intervention and improvement, should strictly be defined proactively, planned and necessary measures should be taken beforehand. In a well set-up Library, Archive ( information and documentation centers) and Museum Risk Management, it is important to define the hazards and prioritize them after the assessment of the risks that may be posed by such hazards. Again based on this management system, continuous improvement through Plan-Do-Check-Act (PDCA) cycles should be aimed. Risk analyses should be performed in consideration of the incidence frequency, severity and duration of emergency/ disasters; number of collection, library and archive items; number of workers; number of users; building characteristics (structural quality, quality of non-structural elements, geological condition of soil, etc.) as well as the properties of hazardous facilities surrounding the building. Separate strategies to control each risk originating from hazards (aimed at controlling the risks in the short, medium and long term) should be defined. In this study, the importance of risk analysis and risk assessment for Libraries, Archives and Museums under the Occupational Health and Safety Law no 6331 has been emphasized, and a sample risk analysis based on the 5×5 risk matrix method is presented.

Özet

Tüm dünyada kütüphane, arşiv ve müzeler, çevresel koşullar ve insan kaynaklı potansiyel tehlikelere bağlı risklerle karşı karşıyadır. Bir acil durum / afet ise aniden meydana geldiğinden afet yönetiminin dört ilkesi olan hazırlıklı olma, zarar azaltma, müdahale ve iyileştirme aşamalarının mutlaka önceden proaktif yöntemlerle tanımlanması, planlanması ve önlemlerin alınması gerekmektedir. Başarılı bir Kütüphane, Arşiv (bilgi ve belge merkezleri) ve Müze Risk Yönetiminde tehlikelerin tanımlanarak bunlardan kaynaklanabilecek risklerin analizinden sonra önceliklendirilmesi önemlidir. Yine bu yönetim sistemine bağlı olarak Planlama, Uygulama, Kontrol etme ve Gözden Geçirme (PUKO) döngüleriyle sürekli iyileştirme amaçlanmalıdır. Acil durum / afetlerin meydana gelme sıklığı, büyüklüğü, süresi, kütüphane, arşiv, müze binasının büyüklüğü, koleksiyon, kütüphane ve arşiv malzemesi sayısı, çalışan sayısı, kullanıcı sayısı, binanın özelliği (yapı kalitesi, yapısal olmayan malzemelerin kalitesi, jeolojik açıdan zeminin durumu vb.), bina çevresindeki tehlikeli tesislerin özellikleri de dikkate alınarak risk analizleri yapılmalıdır. Tehlikelerden kaynaklanan her bir riskin kontrolü amacıyla ayrı ayrı stratejiler (kısa, orta ve uzun vadeli olarak risklerin kontrolünü amaçlayan) belirlenmelidir. Çalışmada, Kütüphane, Arşiv ve Müzelerde 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında risklerin analizi ve risklerin değerlendirilmesi konularının önemi vurgulanmış, 5×5 risk matrisi yöntemiyle uygulanan bir risk analizi önerisi sunulmuştur.

Keywords: Cultural heritage risk management, risk analysis methods, risk monitoring, risk management, information and documentation management; kültürel miras risk yönetimi, risk analizi metotları, risk izleme, risk yönetimi, bilgi ve belge yönetimi