BİLGİ MERKEZLERİNDE PROAKTİF UYGULAMALAR: RİSK DEĞERLENDİRMESİ
BİLGİ MERKEZLERİNDE PROAKTİF UYGULAMALAR: RİSK DEĞERLENDİRMESİ
Giriş: Bilgi Merkezleri ülkelerin geçmişten geleceğe devam eden süreçlerinde bünyelerinde bulundurdukları eşsiz kültürel miras ve bilgi birikimin gelecek nesillere ulaştırılması için çaba harcayan kurumlardır. Bu kökleşmiş kurumlar, adeta kentlerin cazibe merkezleri haline gelmişlerdir. Kütüphane, Arşiv ve Müze (KAM) yapılarında çalışanlar, kullanıcılar, binalar ve koleksiyonlar için olası risklere karşın ayrı ayrı tedbirlerin alınması zorunludur. Bu konuda yöneticilerden çalışanlara ve kullanıcılara kadar önemli görevler düşmektedir. Önlem çalışmaları uzun soluklu mücadeleyi kapsamalıdır. Bunun için de risklerin asıl kaynağı olan tehlikeli durumlara karşı bilinçlendirme ve bu konuda eğitim çalışmalarıdır. Eğitim çalışmalarından önce risklere neden olabilecek tehlikeler için etkili olan faktörlerin belirlenmesi, bu konuda daha detaylı çalışmalar yapılması gerekmektedir. Tehlikelerin belirlenmesi için risk değerlendirme çalışması büyük bir rol üstlenmektedir. “Proaktif” yani önceden yapılacak çalışmalar ile risk meydana gelmeden önce alınacak tedbirlerin belirlenmesi hayati önem taşıyacaktır. Bu yol haritasının belirlenmesinden sonra üzerine inşa edilecek önlem, eğitim, acil durum planlaması gibi çalışmalar daha kolay yürütülebilecektir. Amaç: Bu çalışma, KAM kurumlarında çalışanların, bu yapılarda meydana gelebilecek olası risklere yönelik farkındalıklarının artırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Kapsam: Yapılan bu araştırmanın evrenini KAM kurum çalışanları oluşturmaktadır. Sınırlıklar: Ülkemizde İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) çalışmaları 30.06.2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile yapılmaktadır. Bu kanunun amacı, İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların göre, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir. Ancak 7033 sayılı “Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 1 Temmuz 2017 tarihli ve 30111 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren hükümlerle “Az Tehlikeli” sınıfta faaliyet gösteren 50 altı çalışanı olan işletmeler ile “Kamu kurumlarında”, sürekli iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminden İSG hizmeti alınması, 2017’den 2020’ye 3 yıl ertelenmiştir. Bu nedenle özellikle kamuda faaliyet gösteren KAM Kurumlarında bu ertelemeyle olası uygulama sınırlılıkları söz konusudur. Yöntem: Çalışmada, özellikle kentsel alanlarda Japonya’da uygulanan “Town Watching” Uygulamalarının KAM yapılarına adapte edilmesi ile risklerin daha etkin şekilde ve katılımcı anlayışla tespit edilmesine yönelik bir çözüm önerisi sunulmuştur. Bulgular: Town Watching yönteminin KAM’a tatbik edilmesiyle “KAM İzliyor” yöntemi önerilmiş olup; ortak sinerji oluşturularak yani çalışanların katılımı sonucu ortaya çıkan izleme çalışmalarındaki bulguların karar vericilerin daha çabuk karar almasını sağlayacak bir araç haline gelmiştir. Sonuç: Çalışma sonunda, “KAM İzliyor” gibi yöntemlerin KAM yapı komplekslerindeki mevcut tehlike kaynaklarının belirlenmesine yönelik etkin bir araç olduğu vurgulanmış, bu modelin uygulanmasının bir pilot proje ile başlayıp daha sonra ülke geneline yaygınlaştırılması için politikalar üretilmesinin gerekliliği vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Bilgi Merkezleri, Risk Değerlendirme, Town Watching
